လူတွေက တစ်နေ့တစ်နေ့ကိုအတွေးပေါင်း ၅၀၀၀၀ နဲ့ ၇၀၀၀၀ ကြားတွေးနေကြတယ်။ လူတိုင်းက တွေးနေကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုတွေးရမလဲမလေ့လာဖူးကြဘူး။ အတွေးမတွေးပဲ တစ်ခုတည်းကို အာရုံစိုက်နေတာ၊ အတွေးတွေကို သတိနဲ့ကြည့်တာကိုတရားထိုင်တယ်လို့ခေါ်ပြီးအတွေးတွေးတတ်အောင်သင်ယူတာကို တွေးခေါ်ခြင်းပညာ Thinking Skills လို့ခေါ်တယ်။ Phyo Paing @ Derek
၁။ Lateral Thinkingဖြာထွက် စဥ်းစားခြင်း၂။ Critical Thinkingစဥ်းစားမှုအပိုင်းမှာ ယုတ္တိကျမကျအမှာရှာခြင်း၃။ First Principle Thinkingကိုယ့်ယူဆချက်တွေ အားလုံးကိုမေးခွန်းထုတ်ပြီးပြဿနာကို အစက ပြန်လည်ဖြေရှင်းခြင်း၄။ Systems Thinkingစနစ်တစ်ခုအနေနဲ့ ချိပ်ဆက်ပြီးစဥ်းစားခြင်း၅။ Abstract Thinkingပြဿနာကို အဓိပ္ပာယ်တစ်ခုပေးပြီးမလိုအပ်တာတွေကို ဖယ်ထုတ်အယူအဆတစ်ခုဖန်တီးပြီးစဥ်းစားခြင်း၆။ Associative Thinkingဆက်စပ်စဥ်းစားခြင်း၇။ Analytical Thinkingခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာစဥ်းစားခြင်း ဆရာဝန်တစ်ယောက်အနေနဲ့လူနာတဲ့တွေ့တဲ့အခါအထင်အမြင်နဲ့ ဆေးကုလို့မရဘူး။သတင်းအချက်အလက်တတ်နိုင်အမျှ အကုန်ယူရတယ်။မေးရတယ်။ကြည့်ရတယ်။စမ်းရတယ်။ဒီ မေးကြည့်စမ်းလုပ်တာကိုHistory taking, Observing signs and symptoms,Physical examination လို့ခေါ်တယ်။ ပြီးရင် အရင်းအမြစ်ရှာခြင်းRoot cause analysis ကိုလုပ်ဖို့Analytical thinking ဆွဲခြမ်းစိတ်ဖြာစဥ်းစားခြင်းလုပ်ရတယ်။ ဥပမာ ဗိုက်ရဲ့ ချက်အလယ်တည့်တည့်နာတယ်ဆိုပါတော့။လေနာတာ ဆိုပြီး အလွယ်မပြောလိုက်ပဲ။မေးခွန်းတွေမေးရတယ်။ဘယ်လိုနာသလဲ၊ တစ်ခုတည်းနာသလား၊တစ်ပြင်လုံးနာသလား၊ နာတာက ပေါ်လိုက်ပျောက်လိုက်မလား၊ အမြဲနာနေသလား၊အတွင်းထဲကနာသလား၊ အပြင်ကနာသလား၊ဘယ်လိုလုပ်လိုက်ရင် ပျောက်သွားသလဲ၊ဘယ်လိုလုပ်လိုက်ရင် ပိုနာသလဲအစရှိတဲ့ မေးခွန်းတွေ
စဥ်းစားပုံ၊ စဥ်းစားနည်း Read More »
ပြဿနာတစ်ခုကြုံတဲ့အခါဆရာဝန်တစ်ယောက်ဟာထိုင်ငြီးနေလို့မရဘူး။ပြဿနာ အဖြေရှာရတယ်။တာဝန်ယူရတယ်။ဒါကြောင့် ကိုယ့်ဘဝကိုတာဝန်ယူပါ။ခိုလိုပဲထိုင်ငြီးမနေပါနဲ့. ကိုယ်ဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ပြဿနာမဖြေရှင်းနိုင်တဲ့ ပြဿနာခွဲသိပါ။ယုံကြည်မှုလွန်ကဲပြီးကိုယ့်ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ ဖြေရှင်းလို့မနိုင်တဲ့ပြဿနာကို လိုအပ်ရင်ကိုယ့်ထက်ကျွမ်းကျင်သူကိုလွဲပေးပါ။ကိုယ်အားသာတဲ့အချက်အားမသာတဲ့အချက်ကို ခွဲသိပါ။Know your niche. စာနာစိတ်ထားပါ။ဆရာဝန်တစ်ယောက်ရဲ့တာဝန်ကလူနာကို တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသူ့ပြဿနာကိုဖြေရှင်းဖို့ဖြစ်တယ်။လူနာကိုစိတ်မဝင်စားရင်ပြဿနာအရင်းအမြစ်ကိုသေချာသိဖို့ခက်တယ်။ဒါကြောင့် စာနာစိတ်နဲ့စိတ်ဝင်စားပါ။ ကိုယ့်အထင်အမြင်တွေကိုအထောက်အပံ့ပြုတဲ့ အချက်အလက်ရှာပါ။ကိုယ်ထင်တာကိုဆန်းစစ်ဖို့လိုအပ်ရင် ရောဂါရှာဖွေခြင်း diagnosis လုပ်ရပါတယ်။လိုအပ်တဲ့ စစ်ဆေးတိုင်းတာမှုတွေပြုလုပ်ရပါတယ်။ကိုယ့်ယုံကြည်တာယုံကြည်တာဆိုတာနားလည်ပါ။ဒီ ယုံကြည်မှုတွေမှန်မမှန် confirmation bias မဖြစ်အောင်data-driven decision အချက်အလက်အခြေပြုဆုံးဖြတ်ချက်ချတတ်အောင်လေ့ကျင့်ပါ။ အဖွဲ့နဲ့အလုပ်ပူးတွဲလုပ်တတ်အောင်လေ့လာသင်ယူဖို့လိုတယ်။တစ်ယောက်တည်းနဲ့ ဥုံဖွလုပ်လို့မရဘူး။ကျွမ်းကျင်သူတွေစုပြီး အလုပ်လုပ်ရတဲ့အတွက်မတူညီတဲ့လူတွေရဲ့မတူညီတဲ့လိုအပ်ချက်တွေကိုသိပါ။ နောက်ဆက်တွဲကိုကြိုတင်စဥ်းစားပါ။ရောဂါတစ်ခုကို ကုသ treatment ပေးပြီးတိုင်းမှာသက်သာတိုးတက်မှု prognosis ဆိုတာရှိသလိုနောက်ဆက်တွဲ complications ဆိုတာလဲရှိတယ်။လုပ်ရပ်တိုင်းရဲ့နောက်မှာ နောက်ဆက်တွဲတွေရှိတာဖြစ်တဲ့အတွက်ဒီနောက်ဆက်တွဲ consequences တွေကိုကြိုတင်စဥ်းစားပါ။ စကားပြောတတ်ပါစေ။ဒီခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်ရင် သေဖို့ 10% ရှိတယ်ဆိုတာနဲ့ဒီခွဲစိတ်မှုကြောင့် ပြန်ကောင်းနိုင်ခြေ 90% ရှိတယ်အဓိပ္ပာယ်တူပေမယ့်အသုံးပြုတဲ့ စကားအထားအသို syntax နဲ့ semantics ကွာရင်အဓိပ္ပာယ်အထင်အမြင်ကွာသွားတတ်တာအားလုံးအသိဖြစ်တဲ့အတွက်ဆက်သွယ်ပြောဆိုတတ်ဖို့လိုတယ်။ ဘဝပြဿနာတွေကို ဆရာကျကျအဖြေရှာနိုင်ဖို့ ဆရာဝန်တစ်ယောက်လို့စဥ်းစားချင်တဲ့ အားတီ၊
ဆရာဝန်တစ်ယောက်လိုစဉ်းစားကြည့်ပါ Read More »
တချို့က ဘယ်အလုပ်လုပ်ရင်ချမ်းသာမလဲလို့စဥ်းစားတယ်။တချို့က လုပ်တဲ့အလုပ်ကိုချမ်းသာအောင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲစဥ်းစားတယ်။ တချို့က ငါဒါကို ဘာလို့မတတ်နိုင်သေးတာလိမ့်လို့ စဥ်းစားတယ်။တချို့က ငါဒါကို ဝယ်နိုင်အောင်ဘယ်လိုလုပ်မလဲ စဥ်းစားတယ်။ စဥ်းစားပုံအရေးကြီးတယ်။လေ့လာတာမြန်ဖို့လိုတယ်။ဒီနေ့ခေတ် ဥာဏ်နည်းရင်ပိုဒုက္ခရောက်လိမ့်မယ်။ သူများယောင်တိုင်းလဲ လိုက်မယောင်နဲ့။ရှေ့က ပြေးသွားတဲ့သူတွေနောက်လိုက်ရင်နောက် ဖုန်ပဲရှူနေရလိမ့်မယ်အားတီ၊ အားမေတို့။ Phyo Paing @ Derek
စဥ်းစားပုံအရေးကြီးတယ်။
လေ့လာတာမြန်ဖို့လိုတယ်။ Read More »
ကိုယ်လိုချင်တာ ဘာမဆိုဖြစ်နိုင်တယ်။ဒါကို ဘာသာတရားတစ်ခုလိုယုံကြည်နေဖို့ အရေးကြီးတယ်။ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ပုံစံ၊ ဥာဏ်ရည်၊ ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံ၊ ငွေရေးကြေးရေး အကုန်ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ယုံကြည်ထားဖို့လိုတယ်။ ငယ်ငယ်က ဆင်းရဲလို့တို့၊ နိုင်ငံခြားမှာ ပညာမသင်ဖူးလို့တို့၊ ဘာသာစကား အားနည်းလို့တို့ဒီအတွေးအခေါ်တွေ ခေါင်းထဲက ထုတ်လိုက်။ လောကကြီးက မတရားဘူးဆိုရင်ကံပိုကောင်းတဲ့သူ ကိုယ်ဖြစ်အောင် စိတ်ရှည်သည်းခံပြီး အလုပ်လုပ်ရမှာပဲ။ ကိုယ်နဲ့ မထိုက်တန်တဲ့ relationship မှာ မနေနဲ့။ ကိုယ်နဲ့ မထိုက်တန်တဲ့ အလုပ်မှာ အကြာကြီး လုပ်မနေနဲ့။ ကိုယ်နဲ့မထိုက်တန်တဲ့ လူတွေနဲ့ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံမှု မပြုနဲ့။ကိုယ်နဲ့မထိုက်တန်တဲ့ လူနေမှုပုံစံမှာကိုယ့်ကိုကိုယ် မဖျက်ဆီးနေနဲ့။ Phyo Paing @ Derek
ယုံကြည်မှု အရေးကြီးတယ်။ Read More »
ဒါကြောင့် စိတ်ခံစားမှု၊ ယုံကြည်မှုနဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ချ လုပ်ဆောင်တတ်ကြတယ်။ဒီ ပုံလေး share လို့ငွေဝင်မယ်ဆို ယုံကြည်မှုပေါ့ဆိုတဲ့ စိတ်နဲ့ share တဲ့လူ့အဖွဲ့အစည်းက တက်လာဖို့ အများကြီး ကြိုးစားကြရအုံးမယ်။ စဥ်းစားဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့အခါ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာ စဥ်းစားတတ်ခြင်းကစိတ်ခံစားမှု အခြေခံစဥ်းစားခြင်းထက်တာသွားတယ်။ဒီလို Analytical thinking ကို convergent thinking လို့လဲခေါ်တယ်။ ပြဿနာတစ်ခုကို အစိတ်အပိုင်းတွေခွဲချပြီးတစ်ခုခြင်းသုံးသပ် ယူဆချက်တွေထုတ်အချက်အလက်တွေရယူပြီးဖြေရှင်းချက်တွေထုတ်တာကို Analytical thinking လို့ခေါ်တယ်။PHFAS ဆိုတဲ့ cycle ရှိတယ်။Problem-> Hypothesis -> Fact -> Analysis -> Solution တကယ်လို့ကိုယ်က အကြံပေးတစ်ယောက်ဆိုရင်client ရဲ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ ပြဿနာကို တစ်စချင်းဆွဲထုတ်ဖို့လိုလာပြီ။ တခါတလေ ပြဿနာမဟုတ်တာကို ပြဿနာ မထင်မိဖို့လိုတယ်။ဒါကြောင့် ယူဆချက် hypothesis တွေကိုမှန်မမှန်ပြန်သုံးသပ် validate
ငယ်ငယ်တုန်းက ကျောင်းတွေမှာ
စဥ်းစားတတ်အောင်မသင်ပေးလိုက်ဘူး။ Read More »
လူတွေရဲ့ ပြဿနာအများစုဟာအတွေးမရှင်းရာက စတယ်။မယောင်ရာဆီလူးနေတတ်တယ်။လူအများသတ်မှတ်ထားတဲ့အောင်မြင်မှုဆိုတဲ့နောက်လိုက်ပြီးကိုယ့်ဘဝကို အနှစ်သာရအပြည့်နေဖို့ မေ့နေတတ်ကြတယ်။ အသက်ကြီးမှ နောင်တရတတ်ကြတယ်။ ပြဿနာအများစုရဲ့ အရင်းအမြစ်ကဒီ philosophical problem ပဲ။ အတွေးရှင်းဖို့ philosophy ကိုလေ့လာဖို့လိုတယ်။ Philosophy ဆိုတာ ဥာဏ်ပညာကိုချစ်မြတ်နိုးခြင်းဖြစ်တယ်။ Philosophy ကို အရှင်းဆုံးရှင်းပြရရင် ဘာကြောင့် ဒါလုပ်သလဲ။ ဒီမေးခွန်းပဲ။ ဘာကြောင့်အသက်ရှင်နေသလဲ။ဘာကြောင့် အလုပ်လုပ်နေသလဲ။ ဘာကြောင့်၊ ဘာကြောင့်၊ ဘာကြောင့်။ ဒါမသိရင် မယောင်ရာဆီလူး၊အရေးမပါတာတွေ အရာပေးနေမိတတ်တယ်။ Phyo Paing @ Derek
အတွေးရှင်းဖို့ philosophy ကို
လေ့လာဖို့လိုတယ် Read More »
ကျွန်တော့်ရဲ့ principles ၇ ခုကတော့ ၁။ Quantity > Quality အရေအတွက်က အရည်အသွေးထက်ပိုအရေးကြီးတယ်။ အရေအတွက်များလာလေလေသေချာလေ့လာသုံးသပ်ပြုပြင် သင်ယူမယ်ဆိုအရည်အသွေးပိုကောင်းလာလေလေ။ ၂။ Trial Period ပေး တစ်ခုခုလုပ်တော့မယ်ဆို စမ်းသပ်ကြည့်ဖို့ အချိန်တစ်ခုပေး။ ဒီ phrase က Discovery လုပ်တဲ့ phrase.တစ်ခုခုကို စမ်းကြည့်ပြီး မိုက်တယ်၊ကြိုက်တယ်၊ လုပ်မယ်ဆိုမှ ဆုံးဖြတ်ချက်ချ။ ၃။ နေ့စဥ်ရဲ့ စွမ်းပကားကို အသုံးချ အပြောင်းအလဲလုပ်ချင်ရင် နေ့စဥ်ရဲ့ စွမ်းပကားကို အသုံးပြုရမယ်။တစ်ရက်တည်းနဲ့ မပြီးသွားဘူး။ဒါကြောင့် လုပ်မယ်လို့ဆုံးဖြတ်ပြီးရင်အလုပ်ကို နေ့စဥ်ဘဝထဲမှာဘယ်အချိန်လုပ်မလဲ စဥ်းစားပြီးschedule လုပ်။ ၄။ ကိုယ့်အတွေးတိိုင်းကို မေးခွန်းထုတ် ကမ္ဘာပေါ်မှာ လိမ်ဖို့အလွယ်ဆုံးလူက ကိုယ်ပဲ။ ဒါကြောင့် တစ်ခုခု စဥ်းစားပြီ၊ယုံကြည်ပြီ တွေးခေါ်ပြီဆို မေးခွန်းသာထုတ်။အရင် က ဒီလိုစဥ်းစားဖူးလား။
ဘဝဖြတ်သန်းမှု Guideline ၇ ခု Read More »
ရိုးရိုးလေး စဉ်းစားကြည့်တယ်။ ဘယ်နိုင်ငံမှာပဲနေနေ ၁။ စာဖတ်ရမယ်၂။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရမယ်၃။ တရုတ်နဲ့ အင်္ဂလိပ် skill မကျအောင် လေ့ကျင့်ရမယ်၄။ ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ meeting လုပ်ရမယ်၅။ content တွေဖန်တီးရမယ်၆။ coaching/ consultation လုပ်ရမယ် ဒီလို စနစ်ချထားပြီးပြီ။ဒါအကုန်လုံးအတွက်တစ်ရက်ကို ၁၀ နာရီနဲ့ ၁၄ နာရီကြားနားတဲ့ရက်ဆို ၅ နာရီအချိန်ပေးရတယ်။ အင်တာနက်ရှိရင်ဘယ်နေရာမှာ နေနေ အတူတူပဲ။အရင်က location independent Lifestyle design လုပ်ပြီးခရီးတွေထွက်ပြီး အလုပ်လုပ်မလို့ခု ဒေါ်လာစျေးနဲ့က အသစ်တွေပြန်စဉ်းစားနေရတယ်။ Phyo Paing @ Derek
ဘဝကို သေချာ ဒီဇိုင်းလုပ်ဖို့လိုတယ် Read More »
