စိတ်ကသိကအောင့်ဖြစ်စရာ
ဒဏ်ရာတွေအတွက်
ဖြေဆေးတစ်ခု
စိတ်ကသိကအောင့်ဖြစ်စရာဒဏ်ရာတွေအတွက်ဖြေဆေးတစ်ခုကကျေးဇူးတင်စိတ်နဲ့လွတ်ချတတ်တဲ့စိတ်ပဲ။ Phyo Paing @ Derek
စိတ်ကသိကအောင့်ဖြစ်စရာ
ဒဏ်ရာတွေအတွက်
ဖြေဆေးတစ်ခု Read More »
စိတ်ကသိကအောင့်ဖြစ်စရာဒဏ်ရာတွေအတွက်ဖြေဆေးတစ်ခုကကျေးဇူးတင်စိတ်နဲ့လွတ်ချတတ်တဲ့စိတ်ပဲ။ Phyo Paing @ Derek
စိတ်ကသိကအောင့်ဖြစ်စရာ
ဒဏ်ရာတွေအတွက်
ဖြေဆေးတစ်ခု Read More »
ပျက်နေရင်ပြင်။ဒရွတ်တိုက်မသွားနဲ့။ ကိုယ်တစ်ယောက်တည်းမဟုတ်တဲ့အခါပြင်လို့မရတဲ့အရာတွေရှိတယ်။ အမြင်သာဆုံးကတော့အချစ်ရေးမှာ relationshipစီးပွားရေးမှာ partnership သွားနေတဲ့လမ်းကြောင်းကကိုယ်လိုချင်တဲ့ပန်းတိုင်ကိုရေရှည်မရောက်စေနိုင်လောက်ဘူးဆိုရင်၁။ တစ်ဖက်လူကိုပြင်၂။ ပြင်လို့မရရင်ပြောင်း၃။ ပြောင်းလိုမရတော့ရင် ကိုယ့်အတွေးကိုယ်ပြင်၄။ ဒီသုံးခုမဟုတ်ဘဲ ဒရွတ်တိုက်သွားတာကအကောင်းဆုံးရလဒ်ကိုရဖို့ခက်နိုင်တယ်။ Phyo Paing @ Derek
ပျက်နေရင်ပြင်။
ဒရွတ်တိုက်မသွားနဲ့။ Read More »
လိုချင်တာရအောင်ယူဖို့ဆာလောင်မှုပြင်းပြဖို့လိုတယ်။ရထားတာလိုချင်ဖို့ စိတ်ထားတတ်ဖို့လိုတယ်။ Phyo Paing @ Derek
ရထားတာလိုချင်ဖို့
စိတ်ထားတတ်ဖို့လိုတယ်။ Read More »
ပိုက်ဆံရှာနည်းကို နားလည်လာတဲ့အခါ၊ လုပ်ငန်းလုပ်နည်းကို နားလည်လာတဲ့အခါ၊ လူတွေအကြောင်း နားလည်လာတဲ့အခါ၊ ကိုယ့်အကြောင်းကိုယ် နားလည်လာတဲ့အခါ၊ ကိုယ်စိတ်ဝင်စားတဲ့အကြောင်းအရာတွေရဲ့အလုပ်လုပ်ပုံကို နားလည်လာတဲ့အခါအတွေးတွေ ရှင်းလာတယ်။ အတွေးရှင်းရင် စိတ်ကြည်လင်တယ်။ အတွေးရှုပ်ရင် စိတ်ရှုပ်တယ်။ နားလည်ရင် အတွေးရှင်းတယ်။ နားလည်အောင် စူးစမ်းလေ့လာအဖြေရှာဖို့လိုတယ်။ နားလည်မှုက ပျော်ရွင်မှုပဲ။ Phyo Paing @ Derek
နားလည်မှုက ပျော်ရွင်မှုပဲ။ Read More »
ကိုယ်အလိုရှိတဲ့သူတွေ ကိုယ့်အနားမှာရှိနေဖို့သူတို့လိုချင်တာတွေကိုယ့်မှာရှိနေဖို့လိုတယ်။ Phyo Paing @ Derek
ကိုယ်အလိုရှိတဲ့သူတွေ
ကိုယ့်အနားမှာရှိနေဖို့ Read More »
စိတ်ထောင်း ကိုယ်ကြေကြားဖူးပါလိမ့်မယ်။ လူတွေကို ပင်ပန်းစေတာအလုပ်မဟုတ်ဘူး။ အတွေး။ အတွေးဆိုတာ စိတ်အလုပ်။ အာရုံကို သိသော သဘောကိုစိတ်လို့ခေါ်တယ်။ ဗုဒ္ဓစိတ်ပညာကို အဘိဓမ္မာလို့ခေါ်ပြီးစိတ်၊ စေတသိက်၊ ရုပ်နှင့် နိဗ္ဗာန် ကိုလေ့လာတယ်။ အဘိဆိုတာ အထူး၊ဓမ္မာဆိုတာ သဘောဝ။ အသေးစိတ်ကျိုးကြောင်းခွဲခြားထားတယ်။ စိတ်သည် အရာအားလုံး၏ ရှေ့ဆောင်ဖြစ်သည်မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ ဆိုပြီးဗုဒ္ဓက ဟောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဓိပ္ပာယ်က မနော: “စိတ်”ပုဗ္ဗင်္ဂမာ: “ရှေ့မှသွားသည်” or “ဦးဆောင်သည်”ဓမ္မာ: “အရာအားလုံး” or “သဘောတရားများ”လို့အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ “ဓမ္မာ” ဆိုတာနာမ်ခန္ဓာလေးပါးဖြစ်တဲ့ ဝေဒနာ၊ သညာ၊ သင်္ခါရ၊ ဝိညာဏ်ကိုဆိုလိုတာဖြစ်ပြီး ဝေဒနာ (Feeling) – ခံစားမှု၊ (ကောင်းသော၊ ဆိုးသော၊ သာမန်) ခံစားမှု။သညာ (Perception) – မှတ်သားမှု၊ အမှတ်အသားပြုမှု။သင်္ခါရ (Mental Formations)
အတွေးဆိုတာ စိတ်အလုပ်။ Read More »
စနစ်တစ်ခုဘယ်လိုအလုပ်လုပ်လဲနားမလည်ဘဲစိတ်အထင်နဲ့ ရှိသမျှအားကုန်ထည့်ရင်ပင်ပန်းပြီး အရာမထင်တာပဲ အဖတ်တင်မယ်။ စာအကြိုးစားဆုံးသူကစာအတော်ဆုံးသူဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်မယ်။အလုပ်အကြိုးစားဆုံးသူကအလုပ်အပြီးဆုံးသူဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်မယ်။ နားလည်မှုက ပညာပဲ။ဒါကြောင့် ကျွမ်းကျင်တဲ့သူ၊ နေရာဆီကလေ့လာနိုင်မှုက စူပါပါဝါတစ်ခုပဲ။ Phyo Paing @ Derek
အပျော်ရွင်ဆုံးအရာတစ်ခုက ပြဿနာတွေ ဖြေရှင်းတာ။ အထူးသဖြင့်စဥ်းစားသုံးသပ်ပြီးပြဿနာဖြေရှင်းရတဲ့အရသာက ဘာနဲ့မှ လဲလို့မရဘူး။ ပြဿနာဖြေရှင်းဖို့ စဥ်းစားတတ်ဖို့လိုတယ်။ စဥ်းစားနည်းတွေအများကြီးရှိတယ်။ ၁။ ပေါင်းစုတွေးခေါ်မှု (Convergent Thinking) ဥပမာ: သင်္ချာဆရာက သင့်ကို “2+2” ကို တွက်ခိုင်းတဲ့အခါ အဖြေမှန်တစ်ခုတည်းက “4” ဆိုတာ သင်သိပါတယ်။ တခြားအဖြေမှန် မရှိနိုင်ပါဘူး။ ၂။ ကွဲပြားတွေးခေါ်မှု (Divergent Thinking) ဥပမာ: ဒီဇိုင်နာတစ်ယောက်က ခုံအမျိုးအစားအသစ်တစ်ခုကို ဖန်တီးချင်တဲ့အခါ၊ သူတို့က ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်တဲ့ ပလတ်စတစ်နဲ့ လုပ်ထားတဲ့ခုံ၊ မျက်နှာကျက်ကနေ ဆွဲထားတဲ့ခုံ၊ ဒါမှမဟုတ် စပီကာပါတဲ့ခုံ စသဖြင့် စိတ်ကူးအမျိုးမျိုးကို ထုတ်နိုင်ပါတယ်။ ၃။ ဝေဖန်ပိုင်းခြားတွေးခေါ်မှု (Critical Thinking) ဥပမာ: သတင်းဆောင်းပါးတစ်ခုမှာ အစားအသောက်အသစ်တစ်ခုက တစ်ပတ်အတွင်း ပေါင် ၁၀ ပေါင်ကျစေတယ်လို့
ဘဝမှာ ပြဿနာတွေအဖြေရှာဖို့
စဥ်းစားနည်းသိဖို့လိုတယ်။ Read More »
ဘဝကို ရင်ခုန်စွာနဲ့ဖြတ်သန်းချင်ရင်ဒီအမူအကျင့်လိုတယ်။ ငယ်တုန်းမှာ ဒီအကျင့်ရှိပေမယ့်အသက်ကြီးလာတဲ့အခါတဖြည်းဖြည်းနည်းလာတတ်ကြတယ်။ ဒီအမူအကျင့်က တက်ကြွမှုမော်တီဗေးရှင်းကိုဖြစ်နေတယ်။အသစ်သင်ယူမှုကိုလဲဖြစ်စေတယ်။ရင်ခုန်မှုကိုလဲဖြစ်စေတယ်။မှတ်ဥာဏ်တွေကိုလဲ ပိုကောင်းစေတယ်။ဘူဓာတ်တွေကိုလဲ ကျဆင်းစေတယ်။တွေ့ရှိမှုအသစ်တွေ၊နားလည်မှုအသစ်တွေဖြစ်တိုင်းဘဝကို ပိုစိတ်ကျေနပ်စေတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုဒီအမူအကျင့်ကိုလုပ်တိုင်းဒါလေးတွေပိုထုတ်လွတ်တယ်။Dopamine – “ရှာဖွေမှု”Norepinephrine (Noradrenaline) – “အာရုံစူးစိုက်မှု”Acetylcholine – “သင်ယူမှု”Serotonin – “စိတ်ခံစားမှု”GABA နှင့် Glutamate – “ဟန်ချက်ညီမှု”Endorphins နှင့် Enkephalins – သဘာဝ “ကောင်းမွန်သော ခံစားမှု”ဒီ ဦးနှောက်ဆဲလ်လေးတွေအချင်းချင်းဆက်သွယ်မှုမှာအသုံးပြုတဲ့မော်လီကျူးလေးတွေထွက်တယ်။ဒါကို neurotransmitters နူရိုထရမ်မစ်တာလို့ခေါ်တယ်။ ဒီအမူအကျင့်ကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေမှာလဲတွေ့ရတယ်။အောင်မြင်တဲ့ စီးပွားရေးသမားတွေမှာလဲတွေ့ရတယ်။သူ့နယ်ပယ်မှာ ထိပ်ဆုံးရောက်နေတဲ့သူတွေမှာလဲတွေ့ရတယ်။လီယိုနာဒို ဒါဗင်ချီရဲ့ ပထမဆုံးလက်ကိုင်ထားတဲ့အချက်လဲဖြစ်တယ်။ ဒါကတော့ စူးစမ်းလေ့လာမှုCuriosity ပဲဖြစ်ပါတယ်။ စူးစမ်းလေ့လာဖို့မေးခွန်းကောင်းတွေမေးကြည့်ပါ။စမ်းသပ်ကြည့်ပါ။အမြဲမပြတ်သင်ယူပါ။မတူညီတဲ့နေရာတွေသွားကြည့်ပါ။မတူညီတဲ့ အိုင်ဒီယာတွေနဲ့ထိတွေ့ပါ။တစ်ခုခုဆိုဘာကြောင့်လဲဆိုတဲ့မေးခွန်းကိုမေးကြည့်ပါ။ငါသိ၊ ငါတတ်ပြီးသား မလုပ်ပါနဲ့။စိတ်တံခါးတွေကို မပိတ်ထားပါနဲ့။ကိုယ့်ဘဝမှာ သိချင်ပြီးမသိသေးတဲ့မေးခွန်းတွေကိုချရေးထားပါ။ သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားဘဝကနိမိတ်ကြီးလေးပါးဖြစ်တဲ့လူအို၊ လူနာ၊ လူသေ၊ ရဟန်းကိုမြင်တွေ့ပြီးပထမသုံးခုဖြစ်တဲ့ လူသားတို့ရဲ့ဒုက္ခဆင်းရဲဖြစ်တဲ့ အမှန်တရားကိုရှာဖွေဖို့၂၉ နှစ်မှာ တောထွက်ရဟန်းကျင့်ခဲ့တယ်။ဒီစူးစမ်းအဖြေရှာစိတ်နဲ့
ဘဝကို ရင်ခုန်စွာနဲ့ဖြတ်သန်းချင်ရင်
ဒီအမူအကျင့်လိုတယ်။ Read More »
အလွယ်တကူ အရသာမခံပါနဲ့။ ဦးနှောက်မှာ ဆုပေးတဲ့ရသာခံအာရုံတွေရှိတယ်။တနည်းအားဖြင့်ဦးနှောက်ဆဲလ်အချင်းချင်းစကားပြောဆက်သွယ်သလိုဖြစ်တဲ့neurotransmitter တွေပေါ့။ လုပ်ရပ်တွေနဲ့ဆက်စပ်ပြီးဒီ ဦးနှောက်ဆက်သွယ်ရေးမက်ဆန်ဂျာတွေထွက်တယ်။ ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်အပေါ်အာရုံစူးစိုက်တဲ့အခါ၊နားလည်မှုတစ်ခုကြောင့်သဘောပေါက်တဲ့အခါဒိုပါမင်း Dopamine ထွက်တယ်။လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပြီးတဲ့အခါ၊အန်ဒေါ်ဖင် Endorphins ထွက်တယ်။ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးလုပ်တဲ့အခါသဘောကျကျေနပ်တဲ့အခါဆီလိုတိုနင် Serotonin ထွက်တယ်။ချစ်ကျွမ်းဝင်တဲ့အခါ၊ ချစ်ခြင်းမေတ္တာအတွက်အောက်ဆီဒိုစင် Oxytocin ထွက်တယ်။ တရားစထိုင်တဲ့အခါ အာရုံစူးစိုက်မှုဖြစ်ပြီးဒိုပါမင်းအဓိက dopamine-driven ကနေပီတိကိုဖြစ်စေတဲ့serotonin, GABA, melatonin, and anandamideထွက်ပေါ်စေပြီး အေးချမ်းစေတယ်။ ဒီ neurotransmitter တွေကကောင်းမွန်တဲ့လုပ်ရပ်တွေအတွက်ဆုပေးတဲ့ ဖြစ်စဥ်တွေဖြစ်တယ်။ ဒါတွေကို မကောင်းတဲ့လုပ်ရပ်နဲ့သွားချိပ်ဆက်မိတဲ့အခါဘဝရဲ့ ပြဿနာတွေဖြစ်နိုင်တယ်။ ဥပမာ လူမှုကွန်ယက်ကိုစွဲလမ်းတာcheap dopamine နဲ့လဲလိုက်မိတာမျိုး။ဆေးဝါးသုံးစွဲပြီးကိုယ့်ဦးနှောက်ရဲ့ reward mechanismဆုချတဲ့စနစ်ကို ဖျက်စီးလိုက်တာမျိုး။ တချို့ ပြင်ပလှုံ့ဆော်မှုတွေကအားပျော့တယ်။တချို့က နောက်ဆက်တွဲခံစားရတယ်။ ဥပမာ ကော်ဖီဆိုရင်ညနေစွမ်းအင်ကို ကြိုသုံးပြီးလေးနာရီ ခွန်အားကိုမြန်မြန်ယူထားတယ်။တချို့ဆေးဝါးတွေကနောက်တစ်နေ့မှာ ပြန်ပေးဆပ်ရတယ်။တချို့က အနာဂတ်မှာ ပြန်ပေးဆပ်ရတယ်။ တချို့ cheap dopamineTik Tok တို့၊
အလွယ်တကူ အရသာမခံပါနဲ့။ Read More »